- LF estas kultura revuo en esperanto, la plej longe kaj senpaŭze aperanta en la historio de la esperanta literaturo. Ekde 1975 oficiala daŭriganto de Norda Prismo, kaj de 1991 organo de Esperanta PEN-Centro.
- Fondita en 1970, la revuo gastigas precipe beletron, sed plie muzikon, teatron, kinon, sociologion, lingvistikon kaj kulturpolitikon.
Nia aliro
Ekzistas pluraj manieroj sperti sian esperantistecon. Ili dependas pli ofte de la cirkonstancoj ol de la personaj kapabloj, sed certe la individua inklino ludas gravan rolon. Ni kredas ke ĉiu esperantista sperto estas interesa: ekde tiu kiu praktikas esperanton nur en la reto, ĝis tiu kiu partoprenas en kiel eble plej multe da aranĝoj jare.
Vivi pli intense kaj pli aŭtente kiel esperantisto signifas, laŭ ni, certagrade transformi sian personecon; sed nur parte temas pri riĉiĝo: je certa punkto oni vivas en du mondoj, la normala aŭ ĝenerala socio, kaj aparta komunumo. Tiu komunumo ne havas religiajn aŭ etnajn komunajn trajtojn, sed ĝi estas iel diaspora, kaj trenas la homon en procezon de malasimiliĝo, malsociiĝo kompare kun la ĉirkaŭa nacia etno.
Ĉiu esperantista sperto ligiĝas al certa maniero konsideri la fenomenon "esperanto". Nia sperto instruis al ni ke ju pli longe, intense kaj intime oni travivas esperanton kiel ĉiutagan, hejman kaj laboran lingvon – des pli malmulte signifas la esprimoj "dua lingvo" aŭ "helpa lingvo". Ju pli multe esperantisto praktikas sian lingvon kaj fariĝas pensmaniere transnacia, des pli oni sentas sin ne nur ano de la tuta homaro, sed precipe ano de diaspora lingva minoritato.
Inspiritaj de la Manifesto de Raŭmo, ni konceptas esperantistecon kvazaŭ la aparteno al mem elektita diaspora lingva minoritato, kaj esperanton kiel komunikilon, artan perilon kaj identigilon, nome lingvo de alternativa komunikado, pli ol internacia helplingvo.
Tra la paĝoj de Literatura Foiro gastis granda nombro de kontribuoj pri la temoj de esperanta identeco kaj esperanta popolo, ĉiam malfermite al aliaj vidpunktoj kaj en plena respekto de alies opinioj.
Legu pli ĉe La raŭma vojo.
Nia historio
Nia revuo ŝosis el junula elano, arbeto kiu havis tuj la saĝon grefti al si pli maturajn spertojn, en fekunda simbiozo. Hodiaŭ ĝia disbranĉiĝinta trunko montras, ke utopioj realiĝas, foje. Jam de pli ol kvindek jaroj niaj iamaj kaj nunaj kunlaborantoj atestadas la senvelkan elanon promocii originalan transnacian kulturon, esperantlingvan kaj alternativan.
LF kaj ĝia kooperativo ĉiam dediĉis sin al kleriĝo kaj klerigo per esperanto, ankaŭ danke al la starigo de seminarioj, kursoj kaj atelieroj. La plej imponaj rezultoj de nia laboro estis la akcepto en 1993, fare de PEN Internacia, de la Esperanta PEN-Centro, kaj la publikigo en 2015 de Historio de la esperanta literaturo (748 pp.), kunverkita de Carlo Minnaja kaj Giorgio Silfer.
Se vi volas partopreni nian idealismon, nian scivolemon pri ajna formo de kulturo, kaj precipe vi amas nian belan lingvon, LF estas via gazeto: ne rifuzu vian helpon al ĝi.
"Jen, Literatura Foiro estas via gazeto, karaj 'verdaj donkiĥotoj': ĝi esperas fariĝi forumo por viaj intervenoj, interkonatigi vin, krei novan ligilon en kultura etoso" (LF 1, junio 1970).
Legu pli ĉe Nia historio.
Opinioj pri ni
Mi legas LF, ĉar ĝi naskiĝis kiel organo de la itala skolo, sed iĝis ankaŭ la nura kerno por la tuta Esperanta literaturo.
- Clelia Conterno (1915-1984) – itala esperantistino kaj verkistino, dufoje gajninta la Belartajn Konkursojn.
Mi legas plej volonte, kaj serĉas en la kajero, artikolojn pri literatur- aŭ kultur-historio (speciale pri esperanta literaturo kaj kulturo), kaj verkojn de novaj aŭtoroj. Tio ĝenerale interesas min, kaj indas indiki, ke la kunlaborantoj kaj kontribuantoj de LF, en tiuj fakoj, estas elstare kompetentaj kaj riĉigaj por homo, kia mi estas, kiu pleje okupiĝas pri natursciencoj en sia vivo.
- Tazio Carlevaro (1945-) – svisa esperantisto, honora prezidanto de LF-koop kaj kunaŭtoro de Esperanto en Perspektivo (1974).
Mi legas LF, ĉar tra ĝiaj paĝoj blovas venteto de liberpensa originaleco, kiu maloftas en la Esperantlingva gazetaro.
- Michel Duc Goninaz (1933-2016) – franca esperantisto, ĉefredaktoro de Plena Ilustrita Vortaro (2002-2005).
Kial mi legas LF? Unue, ĉar ĝi estas foiro, kaj en foiro oni amuziĝas. Due, ĉar ĝi estas literatura. Estas litera turo. Kaj litera turo estas granda parto de mia vivo.
- André Cherpillod (1930-) – franca esperantisto, lingvisto, gramatikisto kaj volapukologo.
Mi ĉefe aprezas en LF la frutempecon de la literaturaj prezentoj kaj analizoj.
- Antonio De Salvo (1942-2021) – itala esperantisto, iama vicprezidanto de Itala E-Federacio kaj redaktoro de Itala Radio Internacia.
Mi legas LF, ne ĉar ĝi estas esperantista gazeto, sed ja kultura revuo en esperanto. Kaj tio jam klarigas multon.
- Jacques Le Puil (1940-) – franca esperantisto, ĉefredaktoro de La KancerKliniko kaj de Grand Dictionnaire Français-Espéranto.
Mi legas LF, ĉar ĝi estas la oficiala daŭriganto de Norda Prismo. Kaj kun plena merito.
- Vilho Setälä (1892-1985) – finna esperantisto, ĉefa gvidinto de la E-movado en Finnlando kaj iama prezidanto de E-Asocio de Finnlando.
Mi legas LF, ĉar mi ja kredas ke konscia aktivulo por la lingvo ne rajtas neglekti ĝian literaturon: reciproke interagas literaturo kaj la Esperanto-movado.
- Humphrey Tonkin (1939-) – brit-usona esperantisto, eksa prezidanto de TEJO kaj UEA, fondinto kaj unua ĉefredaktoro de Kontakto.
Mi legas LF, ĉar ĝi donas panoramon pri nia literaturo, kaj al nia literaturistoj atentan publikon.
- Claude Piron (1931-2008) – svisa esperantisto, lingvisto kaj psikologo, aŭtoro de La bona lingvo kaj Le défi des langues.
Ekde sia naskiĝo la regula kaj ŝatata vizito de LF vigligas mian rigardon al la esperanta aventuro beletra.
- Claude Gacond (1931-2024) – svisa esperantisto, fondinto de la Centro de Dokumentado kaj Esploro pri la Lingvo Internacia (CDELI) kaj kunfondinto de Kultura Centro Esperantista (KCE).
LF estas por mi pordo al alia mondo, la internacia literaturo.
- István Nemere (1944-2024) – hungara esperantisto kaj verkisto, trifoje gajninto de "La Verko de la Jaro" kaj iama prezidanto de Esperanta PEN-Centro.
Mi daŭre abonas LF pro tio, ke ĝi enhavas kutime sufiĉe da bonkvalitaj artikoloj, kiujn mi kun profito legas.
- Trevor Steele (1940-) – aŭstralia esperantisto kaj verkisto, iama Ĝenerala Direktoro de UEA kaj eksa membro de la Akademio de Esperanto.
Mi legas LF por plifirmigi mian intelektan ligon al esperanta kulturo, trovante en ĝi plurflankan estetikan kontentigon.
- Fabrizio Pennacchietti (1938-) – itala esperantisto kaj filologo, iama profesoro pri esperanto en la Universitato de Torino kaj prezidanto de la Itala Instituto de Esperanto.

Vos paramètres de cookies actuels empêchent l'affichage de contenu émanant de Instagram post. Cliquez sur “Accepter et afficher le contenu” pour afficher ce contenu et accepter la politique d'utilisation des cookies de Instagram post. Consultez la Politique de confidentialité de Instagram post pour plus d'informations. Vous pouvez retirer votre consentement à tout moment dans vos paramètres des cookies.
Literatura Foiro, n-ro 336, aŭgusto 2025, jaro 56
Karaj legantoj,
La 336a numero de Literatura Foiro (aŭgusto 2025) montras maturecon kaj diversecon de la esperanta kulturo, kun ekvilibro inter tradicio kaj novigemo, literatura profundo kaj aktuala sentemo.
La numero malfermiĝas per la haikua ciklo “Somera spleno” de Nicolino Rossi, kiu per densaj bildoj kaptas ecojn de la sezono, invitante la leganton mediti pri la fragila ekvilibro inter naturo kaj homa agado, kaj pri la espero je paco en mondo trafita de konfliktoj. Giorgio Silfer analizas la evoluon de la “kongresa teatro” en la Esperanta movado, reliefigante la historian gravecon de la teatraĵo “Ginevra” de Edmond Privat, prezentita en 1925, kaj la kreskantan profesiiĝon de aktoroj, precipe en Hungario. La proza sekcio prezentas la rakonton “La enigmo” de Julian Modest, kiu esploras misteron kaj nostalgion de forlasita domo en la montaro; la sveda fragmento “Mi ne nomiĝas Miriam” de Majgull Axelsson, tradukita de Bertil Nilsson, tuŝas la temon de identeco kaŝita pro persekuto, kaj la itala prozaĵo “Mortminaco” de Leonardo Sciascia, elitaligita de Carlo Minnaja, aldonas psikologian tension kaj socian kritikon al nia proza sortimento.
Juan García del Río prezentas la historion de la andaluzia rokmuziko, montrante la kunfandiĝon de moderna roko kun tradicia flamenko kiel ekzemplon de la internacia dialogo. Jerzy Uśpieński rememoras la historion de la esperantlingvaj radioelsendoj el Pollando, kiuj kontribuis al la disvastigo de la lingvo kaj la sento de tutmonda komunumo, emfazante la gravecon de komunikado kaj la rolon de radio en la edukado kaj informado de esperantistoj. Alessio Giordano verkas pri la lingva komplekseco kaj universala gramatiko, prelego okazinta dum la 11a Lingva Kolokvo en Ĉaŭdefono, dum Jerzy Leyk invitas al realisma, memkritika rigardo pri la rolo de la esperanto-movado, for de utopismaj revoj, sed kun rekono de ĝiaj valoroj en edukado, interkultura dialogo kaj memesprimo.
Recenzoj pri filmoj, kiel When the light breaks de Rúnar Rúnarsson, kaj pri la socia fotarto de Dorothea Lange, montras la engaĝiĝon de LF kun diversaj artaj ĝenroj, dum la artikolo de Amaro Xavier Braga Junior pri la brazila komikso-serio Turma da Mônica ilustras la malfermitecon de la revuo al popola kulturo kaj internaciaj influoj. La sekcio “En Vitrino” proponas recenzojn de libroj, de infanliteraturo (Matilda de Roald Dahl) kaj historia esero pri la roŭma historio (Ĉapitroj el romaa historio de Jana Horváthová).
Literatura Foiro estas esenca spaco por tiuj, kiuj volas kompreni la riĉecon kaj kompleksecon de la nuntempa esperanta kulturo, kaj per sia plurvoĉeco, profunda analizo kaj alta kvalito, la revuo invitas la leganton ne nur konsumi kulturon, sed partopreni en ĝia kreado kaj diskuto, kio igas LF fidinda forumo por libera penso, arta esploro kaj stila diverseco en nia komunumo.
Legu la enhavtabelon.
Abonu tra Esperanta Kulturservo
Disfloru la esperanta kulturo, kaj bonan legadon!
Via vicĉefredaktoro,
– Alessio Giordano
Nun mendebla tra EKS!
Burhan Sönmez
Istanbul' Istanbulo
LF-koop 2025
En subtera ĉelo, ses protagonistoj: kvar kaptitoj kaj du Istanbuloj: la supra, la splenda Istanbul’; kaj la suba, kies limoj konsistas el fera pordo kaj glaciaj muroj. La kvar homoj vanuigas siajn ĉenojn per rakontoj el la tuta mondo, verŝitaj en la kirlajn akvojn de la propra Istanbul’, tiom amata kaj sopirata. La romano disvolviĝas dum dek tagoj, kies respektivaj ĉapitroj formas riĉan tapiŝon de anekdotoj, identecoj kaj espero.
La verkon elturkigis Vasil Kadifeli kaj reviziis Perla Martinelli, ĝin prefacas intervjuo de Giorgio Silfer al Burhan Sönmez.
Fragmento
Estis puto en la korto de nia domo ĉe la najbarejo de Menekŝe, kie mi pasigis mian infanecon. Kiam mi estis sola, mi kuŝis ĉe la buŝo de la puto kaj rigardis la mallumon en la fundo. Mi neniam rimarkis ke la tago finiĝis, kaj ke estis alia mondo ekster la profundeco de la puto. La mallumo en ĝi estis trankvila, ĝi estis sankta. Mi kutimis ebriiĝi per tiu odoro de humideco, kaj mia kapo turniĝis pro plezuro. Kiam iu komparis mian aspekton kun tiu de mia patro, kiun mi neniam vidis, aŭ kiam foje mia patrino vokis min Kamil, per la nomo de mia patro, anstataŭ Kamo, mi kutimis kuri ĝis la puto senspire. Dum mi enspiris aeron en miajn pulmojn tra la mallumo, mi forte etendis mian kapon en la puton kaj revis plonĝi en ĝian fundon. Mi volus saviĝi el mia patrino, el mia patro kaj el mia infaneco – ido de putino! Mia patrino gravediĝis de sia fianĉo, kiu sin mortigis, sed ŝi naskis min malgraŭ la danĝero esti forpelita el sia familio, kaj nomis min kiel sian fianĉon. Eĉ dum la aĝo kiam mi komencis ludi ekstere, mi memoras ke foje ŝi premis min al sia brusto, metis la pinton de sia cico en mian buŝon kaj ekploris. Mi gustumis ne la lakton sed la larmojn de mia patrino. Kun la okuloj fermitaj, mi kalkulis miajn fingrojn unu post la alia, dirante al mi ke ĉi tiu momento pasos. Iun vesperon, kiam estis jam mallume, mia patrino trovis min ĉe la buŝo de la puto. Ŝi venis kaj tiris min je la brako, kaj la ŝtono kiun ŝi ektretis subite moviĝis de sia loko. Mi ankoraŭ povas aŭdi ŝin krii dum ŝi estis falanta en la puton. Oni sukcesis eltiri la korpon nur noktomeze.
Mendu ĉe Esperanta Kulturservo
– La librofako de LF-koop
LF 336 – elektitaj fragmentoj
RAKONTO
Julian Modest
La enigmo
(pp. 200-201)
«Ĝi staris sur la bretaro, polvokovrite. Mi viŝis
el la ligna hundeto la polvon kaj metis ĝin en mian poŝon. Ĝi ne plu estos sola, ĝi estos kun mi. Mi foriris el la domo. Longe mi marŝis en la silenta jarcenta arbaro, rigardis la altajn arbojn, aŭskultis la birdojn, ĝuis la belecon kaj la silenton. Malfrue posttagmeze mi revenis hejmen».
NIA HISTORIO
Jerzy Uśpieński
Kiam ili festis mil kaj unu elsendojn
(p. 217-222)
«La 28an de decembro 1961 la milan fojon eksonis en la etero la ĉiutaga esperantlingva signalo de Pola Radio: Parolas Varsovio, naskiĝurbo de Esperanto!»
KULTURPOLITIKO
Jerzy Leyk
Kiam malaperis la esperanto-movado? (2)
(pp. 240-242)
«Nuntempe ekzistas internaciskalaj esperanto-organizoj kaj enlandaj organizoj, alispecaj eduk- kaj/aŭ eldon-centroj, esperantistaj sekcioj de neesperantistaj institucioj kaj individuaj punktoj. [...] Sed, kio certas, tio estas ke neniu instanco havas legitimon reprezenti ekstere la tutan esperantan mondon – tia provo estus simple uzurpo».
INTERLUDE
Wally du Temple
Baleno savota
(p. 251)
Ranhomoj en okulo de balen’
aŭgura bildig-globo de dankem’
lense spegulas tranĉon pri la far’
– liberigon el ŝnuroj en la mar’.
Literatura Foiro estas kultura revuo en esperanto, la plej longe kaj senpaŭze aperanta en la historio de la esperanta literaturo. La revuo gastigas precipe beletron, sed plie muzikon, teatron, kinon, sociologion, lingvistikon kaj kulturpolitikon.
Ĉu vi volas kontribui?
La revuo akceptas ĉiajn tekstojn: eseoj, prozaĵoj, poemoj, intervjuoj, recenzoj. Legu nian redaktan principaron kaj sendu vian tekston al [email protected]!
PEN Internacia estas NRO fondita en 1921, funkcianta kiel literatura agentejo de UNESKO. Literatura Foiro estas la oficiala organo de Esperanta PEN-Centro, akceptita dum la PEN Mondkongreso en 1993.