- LF estas kultura revuo en esperanto, la plej longe kaj senpaŭze aperanta en la historio de la esperanta literaturo. Ekde 1975 oficiala daŭriganto de Norda Prismo, kaj de 1991 organo de Esperanta PEN-Centro.
- Fondita en 1970, la revuo gastigas precipe beletron, sed plie muzikon, teatron, kinon, sociologion, lingvistikon kaj kulturpolitikon.
Nia aliro
Ekzistas pluraj manieroj sperti sian esperantistecon. Ili dependas pli ofte de la cirkonstancoj ol de la personaj kapabloj, sed certe la individua inklino ludas gravan rolon. Ni kredas ke ĉiu esperantista sperto estas interesa: ekde tiu kiu praktikas esperanton nur en la reto, ĝis tiu kiu partoprenas en kiel eble plej multe da aranĝoj jare. Sed, por ke io produktu kulturon (do ankaŭ arton, literaturon), oni devas fari el ĝi kvazaŭ sian vivocelon.
Vivi pli intense kaj pli aŭtente kiel esperantisto signifas, laŭ ni, certagrade transformi sian personecon; sed nur parte temas pri pliriĉigo: je certa punkto oni vivas en du mondoj, la normala aŭ ĝenerala socio, kaj unu aparta komunumo. Tiu komunumo ne havas religiajn aŭ etnajn komunajn trajtojn, sed ĝi estas iel diaspora, kaj trenas la homon en procezon de malasimiliĝo, malsociiĝo kompare kun la ĉirkaŭa nacia etno.
Ĉiu esperantista sperto ligiĝas al certa maniero konsideri la fenomenon "esperanto". Nia sperto instruis al ni ke ju pli longe, intense kaj intime oni travivas esperanton kiel ĉiutagan, hejman kaj laboran lingvon – des pli malmulte signifas la esprimoj "dua lingvo" aŭ "helpa lingvo". Ju pli multe esperantisto praktikas sian lingvon kaj fariĝas pensmaniere transnacia, des pli multe oni sentas sin ne nur ano de la tuta homaro, sed precipe kvazaŭ ano de minoritata lingvoetno.
Inspiritaj de la Manifesto de Raŭmo, ni konceptas esperantistecon kvazaŭ la aparteno al mem elektita diaspora lingva minoritato, kaj esperanton kiel komunikilon, artan perilon kaj identigilon, nome lingvo de alternativa komunikado, pli ol internacia helplingvo.
Tra la paĝoj de Literatura Foiro gastis granda nombro de kontribuoj pri la temoj de esperanta identeco kaj esperanta popolo, ĉiam malfermite al aliaj vidpunktoj kaj en plena respekto de alies opinioj.
Legu pli ĉe La raŭma vojo.
Nia historio
Nia revuo ŝosis el junula elano, arbeto kiu havis tuj la saĝon grefti al si pli maturajn spertojn, en fekunda simbiozo. Hodiaŭ ĝia disbranĉiĝinta trunko montras, ke utopioj realiĝas, foje. Jam de pli ol kvindek jaroj niaj iamaj kaj nunaj kunlaborantoj atestadas la senvelkan elanon promocii originalan transnacian kulturon, esperantlingvan kaj alternativan.
LF kaj ĝia kooperativo ĉiam dediĉis sin al kleriĝo kaj klerigo per esperanto, ankaŭ danke al la starigo de seminarioj, kursoj kaj atelieroj. La plej imponaj rezultoj de nia laboro estis la akcepto en 1993, fare de PEN Internacia, de la Esperanta PEN-Centro, kaj la publikigo en 2015 de Historio de la esperanta literaturo (748 pp.), kunverkita de Carlo Minnaja kaj Giorgio Silfer.
Se vi volas partopreni nian idealismon, nian scivolemon pri ajna formo de kulturo, kaj precipe vi amas nian belan lingvon, LF estas via gazeto: ne rifuzu vian helpon al ĝi.
"Jen, Literatura Foiro estas via gazeto, karaj 'verdaj donkiĥotoj': ĝi esperas fariĝi forumo por viaj intervenoj, interkonatigi vin, krei novan ligilon en kultura etoso" (LF 1, junio 1970).
Legu pli ĉe Nia historio.
Opinioj pri ni
Mi legas LF, ĉar ĝi naskiĝis kiel organo de la itala skolo, sed iĝis ankaŭ la nura kerno por la tuta Esperanta literaturo.
- Clelia Conterno (1915-1984) – itala esperantistino kaj verkistino, dufoje gajninta la Belartajn Konkursojn.
Mi legas plej volonte, kaj serĉas en la kajero, artikolojn pri literatur- aŭ kultur-historio (speciale pri esperanta literaturo kaj kulturo), kaj verkojn de novaj aŭtoroj. Tio ĝenerale interesas min, kaj indas indiki, ke la kunlaborantoj kaj kontribuantoj de LF, en tiuj fakoj, estas elstare kompetentaj kaj riĉigaj por homo, kia mi estas, kiu pleje okupiĝas pri natursciencoj en sia vivo.
- Tazio Carlevaro (1945-) – svisa esperantisto, honora prezidanto de LF-koop kaj kunaŭtoro de Esperanto en Perspektivo (1974).
Mi legas LF, ĉar tra ĝiaj paĝoj blovas venteto de liberpensa originaleco, kiu maloftas en la Esperantlingva gazetaro.
- Michel Duc Goninaz (1933-2016) – franca esperantisto, ĉefredaktoro de Plena Ilustrita Vortaro (2002-2005).
Kial mi legas LF? Unue, ĉar ĝi estas foiro, kaj en foiro oni amuziĝas. Due, ĉar ĝi estas literatura. Estas litera turo. Kaj litera turo estas granda parto de mia vivo.
- André Cherpillod (1930-) – franca esperantisto, lingvisto, gramatikisto kaj volapukologo.
Mi ĉefe aprezas en LF la frutempecon de la literaturaj prezentoj kaj analizoj.
- Antonio De Salvo (1942-2021) – itala esperantisto, iama vicprezidanto de Itala E-Federacio kaj redaktoro de Itala Radio Internacia.
Mi legas LF, ne ĉar ĝi estas esperantista gazeto, sed ja kultura revuo en esperanto. Kaj tio jam klarigas multon.
- Jacques Le Puil (1940-) – franca esperantisto, ĉefredaktoro de La KancerKliniko kaj de Grand Dictionnaire Français-Espéranto.
Mi legas LF, ĉar ĝi estas la oficiala daŭriganto de Norda Prismo. Kaj kun plena merito.
- Vilho Setälä (1892-1985) – finna esperantisto, ĉefa gvidinto de la E-movado en Finnlando kaj iama prezidanto de E-Asocio de Finnlando.
Mi legas LF, ĉar mi ja kredas ke konscia aktivulo por la lingvo ne rajtas neglekti ĝian literaturon: reciproke interagas literaturo kaj la Esperanto-movado.
- Humphrey Tonkin (1939-) – brit-usona esperantisto, eksa prezidanto de TEJO kaj UEA, fondinto kaj unua ĉefredaktoro de Kontakto.
Mi legas LF, ĉar ĝi donas panoramon pri nia literaturo, kaj al nia literaturistoj atentan publikon.
- Claude Piron (1931-2008) – svisa esperantisto, lingvisto kaj psikologo, aŭtoro de La bona lingvo kaj Le défi des langues.
Ekde sia naskiĝo la regula kaj ŝatata vizito de LF vigligas mian rigardon al la esperanta aventuro beletra.
- Claude Gacond (1931-2024) – svisa esperantisto, fondinto de la Centro de Dokumentado kaj Esploro pri la Lingvo Internacia (CDELI) kaj kunfondinto de Kultura Centro Esperantista (KCE).
LF estas por mi pordo al alia mondo, la internacia literaturo.
- István Nemere (1944-2024) – hungara esperantisto kaj verkisto, trifoje gajninto de "La Verko de la Jaro" kaj iama prezidanto de Esperanta PEN-Centro.
Mi daŭre abonas LF pro tio, ke ĝi enhavas kutime sufiĉe da bonkvalitaj artikoloj, kiujn mi kun profito legas.
- Trevor Steele (1940-) – aŭstralia esperantisto kaj verkisto, iama Ĝenerala Direktoro de UEA kaj eksa membro de la Akademio de Esperanto.
Mi legas LF por plifirmigi mian intelektan ligon al esperanta kulturo, trovante en ĝi plurflankan estetikan kontentigon.
- Fabrizio Pennacchietti (1938-) – itala esperantisto kaj filologo, iama profesoro pri esperanto en la Universitato de Torino kaj prezidanto de la Itala Instituto de Esperanto.

Vos paramètres de cookies actuels empêchent l'affichage de contenu émanant de Instagram post. Cliquez sur “Accepter et afficher le contenu” pour afficher ce contenu et accepter la politique d'utilisation des cookies de Instagram post. Consultez la Politique de confidentialité de Instagram post pour plus d'informations. Vous pouvez retirer votre consentement à tout moment dans vos paramètres des cookies.
Literatura Foiro, n-ro 334, aprilo 2025, jaro 56
Karaj legantoj,
En la aprila numero de Literatura Foiro, la 334a, la revuo ekvilibre dozas beletron kaj eseojn; la legantoj trovos fragmentojn de klasikaj verkoj, kiel la romano Unu, neniu kaj cent mil de Luigi Pirandello (tradukis Carlo Minnaja), kune kun profundaj recenzoj pri lastatempaj literaturaj eldonaĵoj (Epistolo al Philémonos de Vinko Ošlak, Ekster la limo – antologio pri la apokrifaj evangelioj tradukita de Gerrit Berveling, Inkaj pensoj de Tiberio Madonna).
Aparte menciinda estas la jara serio pri radiofonio en esperanto, kiu en ĉi tiu numero pritraktas la fascinan historion de Verda Stacio per eseo de Giorgio Silfer bazita sur raraj dokumentaj referencoj. Krome, ni prezentas artikolojn pri muziko kaj kino, inkluzive de retrospektivo pri Mike Oldfield aŭtorita de Juan García del Río kaj la lasta filmo de Edward Berger, Conclave (2024), per recenzo de Giorgio Silfer, kiu prezentas omaĝe al Claude Gacond funebran oracion: Aŭtenta disĉiplo de Edmond Privat.
Uverture malfermas la numeron poemon de Jado, pseŭdonimo de Wei Yubin, ankaŭ aŭtoro de eseo pri la interkultura dialogo inter Ĉinio kaj Eŭropo. Originale kontribuis Julian Modest (La bronza junulino) kaj Yin Jiaxin (Dungiĝo), dum Perla Martinelli dediĉas artikolon pri la vivo de Edith Bruck. Fermas la numeron raporto de Nataniel dos Santos Gomes kaj Natania Aparecida da Silva Nogueira pri la bildstria festivalo de Angulemo, planlingvistika analizo de Tiago Pitta pri la videoludo Kantoj de Sennar kaj dua parto de kulturpolitika esploro de Alessio Giordano pri movadaj kaj mikrosociaj trajtoj en la historio de esperanto.
Organo de Esperanta PEN-Centro kaj de LF-koop, fondita en 1970, la revuon posedas, eldonas kaj administras Kooperativo de Literatura Foiro, ĉefredaktas Perla Martinelli, vicĉefredaktoro Alessio Giordano.
Legu la enhavtabelon.
Abonu tra Esperanta Kulturservo
Disfloru la esperanta kulturo, kaj bonan legadon!
Via vicĉefredaktoro,
– Alessio Giordano
Nun mendebla tra EKS!
Burhan Sönmez
Istanbul' Istanbulo
LF-koop 2025
En subtera ĉelo, ses protagonistoj: kvar kaptitoj kaj du Istanbuloj: la supra, la splenda Istanbul’; kaj la suba, kies limoj konsistas el fera pordo kaj glaciaj muroj. La kvar homoj vanuigas siajn ĉenojn per rakontoj el la tuta mondo, verŝitaj en la kirlajn akvojn de la propra Istanbul’, tiom amata kaj sopirata. La romano disvolviĝas dum dek tagoj, kies respektivaj ĉapitroj formas riĉan tapiŝon de anekdotoj, identecoj kaj espero.
La verkon elturkigis Vasil Kadifeli kaj reviziis Perla Martinelli, ĝin prefacas intervjuo de Giorgio Silfer al Burhan Sönmez.
Fragmento
Estis puto en la korto de nia domo ĉe la najbarejo de Menekŝe, kie mi pasigis mian infanecon. Kiam mi estis sola, mi kuŝis ĉe la buŝo de la puto kaj rigardis la mallumon en la fundo. Mi neniam rimarkis ke la tago finiĝis, kaj ke estis alia mondo ekster la profundeco de la puto. La mallumo en ĝi estis trankvila, ĝi estis sankta. Mi kutimis ebriiĝi per tiu odoro de humideco, kaj mia kapo turniĝis pro plezuro. Kiam iu komparis mian aspekton kun tiu de mia patro, kiun mi neniam vidis, aŭ kiam foje mia patrino vokis min Kamil, per la nomo de mia patro, anstataŭ Kamo, mi kutimis kuri ĝis la puto senspire. Dum mi enspiris aeron en miajn pulmojn tra la mallumo, mi forte etendis mian kapon en la puton kaj revis plonĝi en ĝian fundon. Mi volus saviĝi el mia patrino, el mia patro kaj el mia infaneco – ido de putino! Mia patrino gravediĝis de sia fianĉo, kiu sin mortigis, sed ŝi naskis min malgraŭ la danĝero esti forpelita el sia familio, kaj nomis min kiel sian fianĉon. Eĉ dum la aĝo kiam mi komencis ludi ekstere, mi memoras ke foje ŝi premis min al sia brusto, metis la pinton de sia cico en mian buŝon kaj ekploris. Mi gustumis ne la lakton sed la larmojn de mia patrino. Kun la okuloj fermitaj, mi kalkulis miajn fingrojn unu post la alia, dirante al mi ke ĉi tiu momento pasos. Iun vesperon, kiam estis jam mallume, mia patrino trovis min ĉe la buŝo de la puto. Ŝi venis kaj tiris min je la brako, kaj la ŝtono kiun ŝi ektretis subite moviĝis de sia loko. Mi ankoraŭ povas aŭdi ŝin krii dum ŝi estis falanta en la puton. Oni sukcesis eltiri la korpon nur noktomeze.
Mendu ĉe Esperanta Kulturservo
– La librofako de LF-koop
LF 333 – elektitaj fragmentoj
NIA HISTORIO
Giorgio Silfer
La ora epoko de Verda Stacio
(pp. 69-74)
«Dum la zamenhofa epoko diskoniĝis en Esperantio ĉefe la pola kaj la rusa literaturoj. Sekvis la budapeŝta skolo kaj diskoniĝis la hungara beletro. Paralele aktivis ĉeĥoj, precipe utiligante novan komunikan rimedon: radiofonio; sed ili ne atingis la saman renomon. Certe mankis al ili Kabe aŭ Grabowski, Kalocsay aŭ Baghy, malgraŭ la ĉeesto de kelkaj talentaj tradukistoj, ĉefe Pumpr. Mankis al ili ankaŭ literatura revuo kaj grava eldonejo. Krome ili travivis la falon en historie nigran truon por la patrolando. Spite al sia diligento, plej laŭdinda por nia teatro, ili ne establis tradicion kia ĉe la najbaroj».
ORIGINALA PROZO
Julian Modest
La bronza junulino
(p. 68)
«Ĉiutage je la kvara posttagmeze li iris el la domo kostumvestita, kun nigra rondĉapelo, hela ĉemizo, ruĝa kravato kaj ombrelo. Lia ŝatata promenstrato estis “Renesanco” en la urbocentro. Tie ne trafikis aŭtoj, nek busoj, nek tramoj kaj li trankvile promenadis. La belaj luksaj vendejoj, en kiujn homoj senĉese amase eniris kaj eliris, plaĉis al li. La strato similis al multaj aliaj stratoj en la urbo, sed sur ĝi estis io neordinara. Tie, proksime al la metroostacio, staris bronza figuro de junulino, longhara, sidanta sur benko, antaŭ kiu kuŝis bronza hundo».
MUZIKO
Juan García del Río
Mike Oldfield: Reveno al Ommadawn
(pp. 98-107)
«Tiel, Reveno al Ommadawn estas reveno ne nur al tiu disko de 1975, sed ankaŭ al tiu unua periodo (1972-1978) kie disko-registrado estis laboro pli manfarebla, pli nobla, pli senartifika – kvankam certe la komerca premo estis ĉiam ĉeesta. Kaj mi aldonus ke Mike Oldfield per tiu ĉi albumo tutcerte volus diri al la muzika mondo: Jes, mi trairis multajn stilajn vojojn tra mia kariero, sed tiu kiun mi vere elkore amas estas tiu ĉi, kiun mi ree montras en mia lasta verko. Do, ni regaleme ĝuu ĉion tion denove.».
KULTURPOLITIKO
Alessio Giordano
Inter movadoj kun sinkrona dimensio kaj mikrosocio kun diakrona retrospektivo (2)
(pp. 114-120)
«Estas fakto, ke ne ĉiuj esperantistoj intencas dediĉi sian vivon al la disvastigo de nia bela lingvo. Novajn fortojn, kiuj aliĝas al Esperantio, ofte allogas la promeso de valora komunikilo. Sed, post la komenca entuziasmo, tiuj, kiuj restas esperantlingvaj, estas homoj trovintaj en esperanto, konscie aŭ ne, formon de identeco. Dum la ĉefa varbilo por esperanto restas ĝia prezento kiel lingvo de granda internacia komunikado, la raŭmistoj insistis pri tio, ke oni devas vidi en esperanto ne tion, kio ĝi povus, aŭ volus, aŭ devus esti, sed kio ĝi efektive estas en la realo».
Literatura Foiro estas kultura revuo en esperanto, la plej longe kaj senpaŭze aperanta en la historio de la esperanta literaturo. La revuo gastigas precipe beletron, sed plie muzikon, teatron, kinon, sociologion, lingvistikon kaj kulturpolitikon.
Ĉu vi volas kontribui?
La revuo akceptas ĉiajn tekstojn: eseoj, prozaĵoj, poemoj, intervjuoj, recenzoj. Legu nian redaktan principaron kaj sendu vian tekston al [email protected]!
PEN Internacia estas NRO fondita en 1921, funkcianta kiel literatura agentejo de UNESKO. Literatura Foiro estas la oficiala organo de Esperanta PEN-Centro, akceptita dum la PEN Mondkongreso en 1993.